Spacer śladami siedzib Archiwum Państwowego w Poznaniu – SAP Oddział w Poznaniu

Oddział w Poznaniu Stowarzyszenia Archiwistów Polskich w ramach obchodów Międzynarodowego Tygodnia Archiwów zaprosił członków oraz sympatyków w miniony piątek (15 czerwca) na Spacer śladami siedzib Archiwum Państwowego w Poznaniu. Zebranych oprowadzał Piotr Józefiak. 

Grupa zebrała się przed siedzibą Urzędu Miejskiego mieszczącego się w budynkach pojezuickich, gdzie od 1869 roku w kilku pomieszczeniach wydzielonych przez prezesa Prowincji Poznańskiej przechowywane były akta poklasztorne, później akta grodzkie i ziemskie.

Kolejną lokalizacją związaną z Archiwum Państwowym są magazyny przy ulicach Stawnej-Szewskiej, gdzie Archiwum Państwowe od 1947 roku przechowywało część zasobu w budynku użytkowanym także przez Archiwum Miejskie. Do dzisiaj Archiwum Państwowe w Poznaniu dzierżawi od Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Poznaniu pomieszczenia na archiwalia.

Nieoczekiwanym bonusem było pojawienie się pani Alicji Bromberger-Kobus, która jest przewodniczącą Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Poznaniu. Nie tylko zaprosiła spacerowiczów do środka, umożliwiając zwiedzenie pomieszczeń Gminy, ale także podzieliła się refleksjami związanymi ze swoją działalnością.

Kolejnym punktem spaceru był magazyn przy ulicy Sierocej mieszczący się w budynku dawnego lombardu miejskiego. Przechowuje się tam akta od 1943 roku do chwili obecnej.

Następnie grupa przeszła do dawnego grodu królów polskich i starostów generalnych Wielkopolski na Górze Przemysła, gdzie od 1884 roku przerobiono pomieszczenia po Wyższym Sądzie Apelacyjnym (Ober-Appellationsgericht) na magazyny archiwalne i siedzibę Królewsko-Pruskiego Archiwum Państwowego (Staatsarchiv). Część budynków przeznaczono także na mieszkania dla archiwistów sprowadzonych z Niemiec.

Ostatnim punktem spaceru była aktualna, od 1951 roku, siedziba Archiwum Państwowego w Poznaniu przy ulicy 23 Lutego.

Elżbieta Rogal – prezes Oddziału SAP w Poznaniu i jednocześnie kierownik Oddziału Ewidencji i opracowania zasobu w Archiwum Państwowym w Poznaniu oprowadziła zebranych po wybranych magazynach. Grupa była w pomieszczeniu, gdzie przechowuje się najstarsze dokumenty. Można było obejrzeć i podziwiać chlubę Archiwum Państwowego w Poznaniu – tzw. “Zbiluta” –  najstarszy dokument przechowywany w sieci archiwów państwowych z 1153 roku. W magazynie, gdzie przechowywany jest zasób kartograficzny zaprezentowano ciekawe przykłady materiałów archiwalnych. Wśród nich wyróżniał się znakomicie zachowany, niezwykle zdobiony, przechowywany w oryginalnym metalowym pudełku, akt przyjęcia Edwarda Jana Korczyńskiego profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz jego ojca Antoniego i stryjów Aleksandra i Stanisława do austriackiego stanu rycerskiego w 1880 roku. Elżbieta Rogal pokazała także magazyn, w którym przechowywane są księgi sądów grodzkich i ziemskich. Pokazała przykładowe księgi z zachowanymi oryginalnymi okładkami ze skóry.

Na koniec Małgorzata Kaczmarek szef Sekcji digitalizacji zasobu w Pracowni digitalizacji mówiła o wykonywaniu kopii zabezpieczających. Wcześniej były to mikrofilmy, obecnie wykonuje się skany.

oprac. G. Zaliwska