Nakładem Archiwum Państwowego w Poznaniu ukazała się publikacja pt. „Czyn zbrojny Chłapowskich”, opracowana przez dra Emiliana Prałata z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Pomimo trudności związanych z pandemią, książka ukazała się pod koniec 2020 roku, roku w którym świętowaliśmy stulecie polskiego zwycięstwa w bitwie warszawskiej, ważnego wydarzenia nie tylko z militarnego, ale również politycznego punktu widzenia. Wśród wówczas poległych na froncie znaleźli się Zdzisław Chłapowski (1892-1920) i Juliusz Chłapowski (1890-1920). Stulecie ich śmierci zazębiające się z rocznicą jednego z największych sukcesów polskiego oręża, stało się okazją do spojrzenia na militarne dzieje rodu Chłapowskich w nieco szerszej perspektywie uwzględniającej nie tylko postać generała Dezyderego, ale wielu jego potomków. Problematyka aktywności militarnej rodu Chłapowskich nie doczekała się dotychczas monograficznego opracowania. Zagadnienie to podejmowane było wyłącznie w odniesieniu do postaci gen. Dezyderego, adiutanta Napoleona, głównodowodzącego wojskami powstania listopadowego na Litwie, kawalera Orderu Virtutti Militari i legii honorowej. W niewielkim stopniu znana jest działalność innych członków tego rodu. Mamy nadzieję, iż poprzez ww. pracę zniwelowana została luka poznawcza w zakresie naszej wiedzy
o działalności wojskowej Chłapowskich.
W książce zaprezentowane zostały nieznane wcześniej materiały ze zbiorów Centralnego Archiwum Wojskowego oraz prywatnego archiwum rodziny Chłapowskich. W liczącej 252 strony pracy przedstawione zostały sylwetki gen. Dezyderego Chłapowskiego, Zdzisława Chłapowskiego, Adama Michała Chłapowskiego, Jana Chłapowskiego, Kazimierza Chłapowskiego, Mariana Chłapowskiego, Michała Chłapowskiego, Mieczysława Michała Chłapowskiego, Mieczysława Chłapowskiego, Stanisława Ludwika Chłapowskiego, Juliusza Chłapowskiego, Kazimierza Józefa Chłapowskiego, Emilii ze Sczanieckich Chłapowskiej. Warto też wspomnieć i odnotować postać Kazimierza Chłapowskiego (1898-1939), jednego z dowódców 15 Pułku Ułanów Poznańskich, a po uwolnieniu z obozu jenieckiego i osiedleniu się w Wielkiej Brytanii, działacza emigracyjnego. W publikacji zaprezentowane zostały zarówno skany dokumentacji aktowej i personalnej pozyskane z Centralnego Archiwum Wojskowego, jak również fragmenty korespondencji frontowej, fotografie przedstawiające opisywane postaci, niepublikowane wcześniej źródła ikonograficzne (w tym np. zdjęcia z międzywojennych manewrów wojskowych przeprowadzanych w majątkach należących do rodu Chłapowskich), historyczne (w znacznej mierze ze zbiorów prywatnych rodziny) oraz stricte artystyczne (stylizowane portrety, grafiki, prace rysunkowe etc.).
Archiwum Państwowe w Poznaniu w naturalny sposób stało się instytucją, która podjęła się współpracy w zakresie pozyskania archiwaliów z Centralnego Archiwum Wojskowego i wydania książki, a tym samym przypomniało, iż jest miejscem przechowywania dokumentów odzwierciedlających ziemskie ślady działalności człowieka, podkreślając podstawową swą rolę, jaką jest przechowywanie naszej pamięci zbiorowej. Powyższe działanie bardzo dobrze wpisuje się też w realizowany, od kilku lat przez archiwa państwowe, projekt pn. „Archiwa Rodzinne Niepodległej”.
Publikacja została objęta patronatem Marszałka Województwa Wielkopolskiego. Otrzymała wsparcie z Gminy Kościan, Miasta Kościan oraz Zarządu Powiatu Kościańskiego, a także Fundacji „Bonum adipisci” – Dążyć do dobra.
Zainteresowanych nabyciem publikacji prosimy o kontakt z Archiwum Państwowym w Poznaniu.
Promocja wydawnictwa, na którą zapraszamy wspólnie z Autorem, Wydawnictwem Nauka i Innowacje oraz partnerami projektu, ze względu na sytuację sanitarno-epidemiologiczną, odbędzie się w jeden z marcowych piątków 2021 roku (5, 12, 19 lub 26 marca), w Auli Lubrańskiego Collegium Minus UAM przy ul. Wieniawskiego 1 w Poznaniu.
Prezentacji książki i spotkaniu autorskiemu towarzyszyć będzie okolicznościowa wystawa poświęcona rodzinie Chłapowskich przygotowana przez dra Emiliana Prałata.