W Koninie 15 sierpnia uczczono 100. rocznicę Bitwy Warszawskiej oraz Święto Wojska Polskiego. O wydarzeniach sprzed stu lat w trakcie uroczystości opowiedział Piotr Rybczyński, kierownik Archiwum Państwowego w Poznaniu Oddział w Koninie.
Z okazji 100. rocznicy Bitwy Warszawskiej parlamentarzyści, przedstawiciele władz miasta, sejmiku wojewódzkiego, partii politycznych, różnych organizacji, instytucji, firm, kombatantów oraz duchowieństwa, ale także mieszkańcy miasta, uczestniczyli w uroczystej mszy świętej odprawionej w intencji ojczyzny w kościele pw. św. Bartłomieja w Koninie.
Po nabożeństwie uczestnicy miejskich uroczystości przemaszerowali pod pomnik marszałka Józefa Piłsudskiego, gdzie Piotr Rybczyński, kierownik Archiwum Państwowego w Poznaniu Oddział w Koninie, w krótkim okolicznościowym wystąpieniu przedstawił krótką historię wydarzeń sprzed stu lat, zawierając w niej wątek koniński.
Działania wojenne związane z najazdem bolszewickim w 1920 r. szczęśliwie ominęły Konin, ale na wieść o zagrożeniu ojczyzny mieszkańcy miasta i regionu stanęli licznie do walki.
W Koninie od jesieni 1919 r. stacjonował batalion zapasowy 18. Pułku Piechoty oraz mieściła się Powiatowa Komenda Uzupełnień 18. Pułku Piechoty (obejmująca zasięgiem działania także sąsiednie powiaty: kolski i słupecki). Miasto było również jedynym we wschodniej Wielkopolsce miejscem formowania powołanej decyzją Rady Obrony Państwa Armii Ochotniczej. Według pierwotnych założeń w Koninie miał zostać zorganizowany 218. Ochotniczy Pułk Piechoty.
W środowisku uczniów i nauczycieli konińskiego 8-Klasowego Gimnazjum Humanistycznego Męskiego zrodził się zamysł zbiorowego wstąpienia do wojska, co uczyniło 87 starszych uczniów i 5 nauczycieli. W dniu 9 sierpnia 1920 r. na konińskim rynku uroczyście pożegnano kompanię marszową złożoną z 96 ochotników, którzy z bronią w ręku, ale w większości w uczniowskich mundurkach wymaszerowali na front walki w obronie Warszawy. Ze szkolnego oddziału gimnazjum poległ w walce jeden uczeń, Władysław Bronisław Michalak, rany odniosło 10, a do niewoli dostało się 2 ochotników. Jeden z nauczycieli, Jan Lachnik, odznaczony został „Krzyżem Walecznych”. Takie samo odznaczenie otrzymał również inny z ochotników, uczeń gimnazjum żydowskiego w Koninie Julian Joel.
Żołnierze wspomnianej kompanii marszowej to nie jedyni ochotnicy, którzy zgłosili się do wojska w Koninie. W sprawozdaniu Obywatelskiego Komitetu Obrony Państwa w Koninie podano, że Konińska Komisja Zaciągowa do Armii Ochotniczej przyjęła w szeregi tej formacji 503 ochotników. Do służby w regularnej armii powołano również setki poborowych i rezerwistów, przede wszystkim w szeregi 18. Pułku Piechoty.
Na koniec uroczystości poszczególne delegacje złożyły wiązanki kwiatów pod pomnikiem, przy którym wartę honorową pełniła asysta Wojska Polskiego z Powidza, harcerze i członkowie Organizacji Strzeleckiej im. Marszałka J. Piłsudskiego. Następnie przedstawiciele miasta przejechali na cmentarz na ulicy Kolskiej, gdzie złożyli kwiaty i zapalili znicze na kwaterze wojskowej, na której spoczywa 81 żołnierzy zmarłych w Koninie w latach 1919-1920.
Galeria wydarzenia (wybrane zdjęcia ze strony konin.pl):
